Verantwoordingsorgaan speelt belangrijke rol bij invoering nieuw pensioenstelsel
Nederland krijgt een nieuw pensioenstelsel. Op dit moment zijn pensioenfondsen druk bezig met de voorbereidingen voor het nieuwe stelsel. Het Verantwoordingsorgaan (VO) van het fonds speelt hierbij een belangrijke rol.
Het nieuwe pensioenstelsel gaat pas over een paar jaar in. Omdat dit een ingrijpende operatie is, zijn de voorbereidingen al in volle gang. Er moeten belangrijke beslissingen genomen worden. Zowel over de toekomstige pensioenopbouw, als over de huidige pensioenen. Deze beslissingen hebben gevolgen voor (gewezen) deelnemers en gepensioneerden. Om de belangen van deze groepen goed te blijven waarborgen krijgt het VO extra bevoegdheden. Het VO heeft op een drietal belangrijke punten adviesrecht.
Nieuw pensioencontract
Het nieuwe pensioenstelsel kent twee soorten pensioencontracten. Het ene contract is flexibel: de deelnemers hebben meer keuzevrijheid. Het andere contract is voor deelnemers meer solidair van opzet en er worden risico’s gedeeld.
De sociale partners maken een keuze voor één van beide pensioencontracten. Dit doen zij in samenspraak met het pensioenfonds, want het pensioenfonds moet aangeven of het de afspraken kan uitvoeren. Feitelijk doen de sociale partners een verzoek tot opdrachtaanvaarding aan het pensioenfondsbestuur om het gekozen pensioencontract uit te voeren. Het VO heeft een adviesrecht over de nieuwe uitvoeringsovereenkomst/het uitvoeringsreglement als onderdeel van de opdrachtaanvaarding.
Invaren
Hoe zit het met bestaande opgebouwde pensioenaanspraken? En met pensioenrechten die al zijn ingegaan? Het uitgangspunt van de nieuwe pensioenwet is als volgt. Bestaande opgebouwde pensioenaanspraken en ingegane pensioenrechten worden ‘ingevaren’ in het nieuwe contract, maar sociale partners en pensioenfondsbesturen mogen hier zelf over beslissen. Deelnemers, gewezen deelnemers en gepensioneerden krijgen bij invaren geen individueel bezwaarrecht.
In plaats daarvan krijgt het VO, als vertegenwoordigend orgaan voor de werkgevers, (gewezen) deelnemers en gepensioneerden, een adviesrecht over het voorgenomen besluit tot invaren en de beleidsmatige keuzes die hierbij gemaakt worden. Dit is een nieuwe taak van het VO in de periode op weg naar het nieuwe pensioenstelsel.
Invaren kan op twee verschillende manieren, dat wil zeggen met verschillende uitgangspunten. Het VO heeft ook adviesrecht over de keuze van invaarmethode. Hoe het adviesrecht van het VO op het gebied van invaren er precies uit zal zien, is nog niet helemaal bekend. De regels hiervoor staan uitgewerkt in de Wet toekomst pensioenen en lagere wet- en regelgeving, die naar verwachting begin 2022 naar de Tweede Kamer gaat.
Transitie-ftk (rekenregels)
Pensioenfondsen die van plan zijn om in te varen, mogen gebruikmaken van het transitie-ftk. Dit zijn aangepaste rekenregels voor pensioenfondsen om de periode tot het nieuwe stelsel te overbruggen. Wat als pensioenfondsen kiezen voor het transitie-ftk? Dan heeft het VO adviesrecht over het overbruggingsplan als onderdeel van het verzoek tot opdrachtaanvaarding vanuit sociale partners. Ook dit is een nieuwe taak voor het VO op weg naar het nieuwe pensioenstelsel.
Premie
In het nieuwe stelsel vervalt het adviesrecht van het VO voor de samenstelling van de premie en de hoogte van de premiecomponenten. Dit heeft te maken met het karakter van de nieuwe pensioencontracten. Beide contracten zijn premieovereenkomsten: deelnemers en werkgevers betalen de pensioenpremie en het pensioenresultaat hangt af van de beleggingsresultaten. Dit is het grootste verschil met het huidige pensioenstelsel, waarin vaak sprake is van uitkeringsovereenkomsten. In een uitkeringsovereenkomst wordt een uitkering toegezegd – in een premieovereenkomst wordt een premie afgesproken.
Wet toekomst pensioenen
Naar verwachting behandelen de Tweede en Eerste Kamer in 2022 de Wet toekomst pensioenen. Het plan is dat de wet uiterlijk op 1 januari 2023 ingaat. Het nieuwe pensioenstelsel moet uiterlijk op 1 januari 2027 ingaan, maar de meeste pensioenfondsen willen het nieuwe stelsel eerder invoeren.
Wat doet het verantwoordingsorgaan?
Het VO adviseert het pensioenfondsbestuur vooraf over het beleid en beoordeelt achteraf of het bestuur goed heeft gehandeld. De leden van het VO vertegenwoordigen de (gewezen) deelnemers, de gepensioneerden en de werkgevers. Ga naar abp.nl/verantwoordingsorgaan voor meer informatie.
Voor het verantwoordingsorgaan zijn wij op zoek naar kandidaten. Geef je op via ledenadministratie@anpv.nl.