Verontwaardiging over burgerwaarnemers bij preventief fouilleren
Fred Driessen: ‘Ga uit van de professionaliteit van politiemensen’
Het besluit om burgerwaarnemers in te zetten bij preventief fouilleeracties in vijf Amsterdamse wijken, is veel collega’s binnen de eenheid in het verkeerde keelgat geschoten. ANPV-woordvoerder Fred Driessen krijgt veel reacties op het nieuws. ‘Politiemensen hebben het gevoel dat er niet van hun professionaliteit wordt uitgegaan en dat ze bij voorbaat als racisten worden weggezet.’
Transparantie bieden geen argument
Fred vertelt dat de e-mail waarin politiechef Frank Pauw het gebrek aan vertrouwen ontkent, alleen maar voor meer onvrede heeft gezorgd. Zijn argument dat de inzet van burgerwaarnemers bijdraagt aan transparantie wordt door Fred weerlegd. ‘We bieden nu ook al transparantie, alles wat we doen is voor iedereen zichtbaar. Wat voor Fred ook meespeelt, is dat Amsterdam de enige gemeente is die burgerwaarnemers inzet. ‘In Rotterdam en Den Haag zijn ook preventief fouilleeracties, maar daar gaan geen waarnemers mee.’
Angst voor etnisch profileren
De inzet van burgerwaarnemers is volgens Fred vooral een politiek besluit en bedoeld om de gemeenteraad te vriend te houden. ‘De burgemeester heeft de raad helemaal niet nodig om toestemming te geven voor preventief fouilleren, maar de raad is ertegen uit angst voor etnisch profileren.’ Fred vervolgt: ‘Ja, er gaat weleens wat fout, de verhalen over rappers en voetballers die constant aan de kant gezet worden, die kennen we allemaal. Maar je ziet ook een kentering binnen de politie, met professioneel controleren gaat het anders. Dat politiemensen etnisch profileren is voor de gemeenteraad ‘de waarheid’ en hun angst is dat we dit straks tijdens de preventief fouilleeracties ook gaan doen.’
Inzet van waarnemers ‘over the top’
‘Het systeem van preventief fouilleren voorziet erin dat je van tevoren afspraken maakt. Met hoeveel mensen je de straat op gaat, waar je gaat staan en om de hoeveel voorbijgangers je preventief gaat fouilleren. Het gaat steeds volgens een vast stramien. Alle mensen die we controleren krijgen ook een folder mee met uitleg over de actie. Er zitten zoveel waarborgen in dit systeem dat de inzet van waarnemers echt ‘over the top’ is.’
Misverstanden door bevolkingssamenstelling
De aselectieve werkwijze bij preventief fouilleren sluit niet uit dat alsnog veel mensen met een donkere huidskleur gecontroleerd worden. ‘Dit heeft alles te maken met de bevolkingssamenstelling van Amsterdam. Als je bijvoorbeeld in Zuidoost gaat staan en je spreekt met elkaar af dat je elke vijfde voorbijganger preventief fouilleert, dan hebben heel veel van deze mensen een donkere huidskleur. Dan wordt er al snel gezegd, ‘zie je nou wel, ze pikken alleen deze mensen eruit’.
Communicatie
Niet alleen het nieuws over burgerwaarnemers zelf, maar ook de manier waarop het gecommuniceerd is, is tegen het zere been van politiemensen. ‘Kennelijk wisten ze binnen de Driehoek al langer van dit plan, maar het is niet gecommuniceerd naar de collega’s. We weten het pas sinds vorige week, toen de oproep er kwam vanuit de burgemeester, niet eens vanuit de politieleiding zelf.’
Rol van de vakbonden
‘Veel collega’s vragen of de vakbonden nog iets van gaan vinden van de inzet van waarnemers. Ze willen het niet over hun kant laten gaan. Ze zien het als een gebrek aan vertrouwen in hun integriteit. Dat is iets waar je als vakbond wel iets mee moet. Vakbonden hebben een hoge organisatiegraad binnen de politie en een flinke vinger in de pap, met name in de medezeggenschap en het arbeidsvoorwaardenproces.’
Fred vertelt welke stappen er inmiddels genomen zijn. ‘In overleg met de vakbonden NPB en ACP hebben we bekeken welke acties nodig zijn. De landelijke voorzitters hebben contact gehad met de politiechef van Amsterdam en duidelijk gemaakt dat politiemensen zich in hun wiek geschoten voelen. Ook is er een gezamenlijke brief gemaakt die naar de burgemeester van Amsterdam is gezonden. Die staat op onze site.’
Collega’s met vragen over de inzet van burgerwaarnemers kunnen contact opnemen via secretariaat@anpv.nl.