Hebben Nederlanders recht op vergoeding van hun niet-toegekende pensioenindexatie (inflatiecorrectie) tussen 2007 en 2021? De kersverse Stichting PensioenVoldoen.NL is daarover een nieuw proefproces gestart. De kans op succes lijkt juridisch miniem, afgaande op de rechterlijke afwijzing van eerdere schadeclaims. Veelzeggend zal zijn of de uitspraak in het nu aangespannen kort geding daarin op donderdag 28 juni verandering brengt of niet.
Op 7 juni diende in Den Haag de zaak die ABP-deelnemer Johnny Bakker (84) tegen de Staat heeft aangespannen, gesteund door de Stichting PensioenVoldoen.NL, opgericht op 13 mei jongstleden. Gezien de hoge leeftijd van de heer Bakker is gekozen voor een kort geding. Hij eist daarin ruim € 26.000 aan schadevergoeding voor gemiste indexaties.
No cure, no pay
Inmiddels hebben zich bij PensioenVoldoen.NL al 250.000 andere deelnemers aangemeld. Zij hopen dat de proefprocedure met Bakker uiteindelijk ook voor hen een schadevergoeding door de Staat zal opleveren. Aanmelding is gratis: alleen bij een overwinning claimt de stichting 4,5 procent van elke toegekende vergoeding.
Europese pensioenrichtlijn
Waarom zouden Nederlanders bij de Staat kunnen aankloppen voor de beoogde vergoeding? Het argument van PensioenVoldoen.NL is dat de Staat ervoor verantwoordelijk is dat in de Pensioenwet uit 2007 veel te strenge regels staan voor het toepassen van inflatiecorrectie (indexatie). Het wettelijk voorgeschreven criterium (de risicovrije rekenrente) zou in strijd zijn met de Europese pensioenfondsrichtlijn uit 2003. Als Nederland zich aan die richtlijn had gehouden, hadden de Nederlandse pensioenen vaker de pensioenen kunnen verhogen om de koopkracht ervan op peil te houden, aldus PensioenVoldoen.NL.
Ruimte voor eigen beleid
Volgens landsadvocaat Peter van Kippersluis is dit standpunt gebaseerd op een onjuiste interpretatie van de Europese pensioenrichtlijn, kortweg de IORP. Hij betoogde op 7 juni dat dit beleidskader de EU-lidstaten volop ruimte geeft om hun eigen plan te trekken. In lid 4 van artikel 15 staat bijvoorbeeld dat de pensioenvoorzieningen worden berekend ‘volgens alle voorschriften van de lidstaat’. In lid 5 van artikel 15 staat dat lidstaten ‘aanvullende en meer uitvoerige voorwaarden’ mogen opleggen bij de berekening van de verplichtingen, ‘met het oog op voldoende bescherming van de belangen van deelnemers en pensioengerechtigden’. Er is geen sprake van dat de Nederlandse overheid op basis van de IORP ‘de risicovrije rente’ niet had mogen kiezen als grondslag voor zijn aan de pensioenfondsen opgelegde buffereisen.
Mislukte poging 1
Er zijn al eerder pogingen gedaan om via de Europese pensioenrichtlijn de Nederlandse pensioenregels aan te vechten. In 2022 verzocht Sobi, de stichting van bedrijvenonderzoeker Pieter Lakeman, de Ondernemingskamer om de jaarrekening van pensioenfonds PME te vernietigen, ook met een beroep op IORP. Dat verzoek werd afgewezen, onder meer omdat pensioenfondsen niet rechtstreeks aangesproken kunnen worden op Europese richtlijnen. Een ander argument was dat de rechter zo’n vordering alleen zou kunnen toewijzen als de Nederlandse wetgeving overduidelijk in strijd is met hogere (bijvoorbeeld Europese) wetgeving. Dat is op pensioengebied overduidelijk NIET het geval, aldus advocaat Erik Lutjens, de advocaat van PME. In het blad Pensioenpro noemt hij de kansen van de Stichting
PensioenVoldoen.NL op succes dan ook ‘nihil’.
Mislukte poging 2
Twee andere stichtingen, KBO-Brabant en Pensioenbehoud, zijn al sinds 2019 met een proefproces bezig. Na eerdere nederlagen bij Rechtbank en Gerechtshof komt die zaak op 30 juni voor de Hoge Raad.
Op donderdag 28 juni weten we dus meer over de afloop van de eerste fase in het proefproces. Op de website kun je je desgewenst aanmelden als deelnemer: https://pensioenvoldoen.nl/.
Politieke druk?
Opvallend genoeg gebeurt dat daar met de oproep: ‘Zegt het voort. Hoe meer gedupeerden deelnemen, hoe groter de kans dat Den Haag zwicht en de geleden indexatieschade zal herstellen.’ Dat laatste argument slaat natuurlijk nergens op. Als de rechter de claim blijft afwijzen, zal de politiek nooit uit eigen beweging tot schadevergoeding overgaan – ook al melden zich een miljoen Nederlanders bij PensioenVoldoen.NL aan. Deze oproep lijkt vooral van belang voor het financieringsmodel achter de Stichting, te weten het aandeel van 4,5 procent in elke toegekende schadevergoeding.
Ook opmerkelijk: in de Algemene Voorwaarden wordt gemeld dat op de website van PensioenVoldoen.NL een Privacy- en cookiebeleid te raadplegen is. Vooralsnog (donderdag 15 juni 2023) is dat niet het geval.